Νομική μετάφραση

Η πολυπλοκότητα της νομικής μετάφρασης

Νομική μετάφραση είναι η μετάφραση των κειμένων εντός του πεδίου του νόμου. Καθώς ο νόμος είναι ένα πεδίο βασιζόμενο στην κουλτούρα, το έργο της νομικής μετάφρασης και τα προϊόντα της δεν είναι απαραίτητα γλωσσολογικά διαφανή.

Όπως η λανθασμένη μετάφραση από ένα απόσπασμα σε μια σύμβαση, για παράδειγμα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αγωγές και απώλεια χρημάτων, η μετάφραση συχνά θεωρείται ότι κατά προτίμηση γίνεται από επαγγελματίες μεταφραστές που ειδικεύονται στην νομική μετάφραση όταν πρόκειται για μετάφραση νομικών εγγράφων και επιστημονικών συγγραμμάτων.

Κατά τη μετάφραση ενός κειμένου στο πεδίο του δικαίου, ο μεταφραστής θα πρέπει να έχει τα ακόλουθα στο μυαλό του. Το νομικό σύστημα από το κείμενο πηγή (ST) είναι δομημένο με τρόπο που να ταιριάζει με την κουλτούρα και αυτό αντικατοπτρίζεται στη νομική γλώσσα, ομοίως, το κείμενο στόχος (TT) πρόκειται να διαβαστεί από κάποιον που είναι εξοικειωμένος με το άλλο νομικό σύστημα (που αντιστοιχεί στη δικαιοδοσία για την οποία το TT είναι έτοιμο) και τη γλώσσα του. Οι περισσότερες μορφές νομικής γραφής, και συμβάσεων ειδικότερα, ζητούν να καθορίσουν σαφώς καθορισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις για ορισμένα άτομα. Είναι απαραίτητο για να εξασφαλίσει ακριβή αντιστοιχία με αυτά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις στο κείμενο πηγή και στη μετάφραση. Η νομική μετάφραση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει, πιστοποιητικά ακριβείας, δηλώσεις μαρτύρων, καταθέσεις, πιστώσεις, διαθήκες, άρθρα καταστατικού, δικαστικά έγγραφα, έγγραφα μετανάστευσης, τίτλοι περιουσίας και εκθέματος και σε ορισμένες περιπτώσεις η παρουσία του μεταφραστή στο δικαστήριο.

Εκτός από τα κενά της ορολογίας, ή τα λεξιλογικά κενά, ο μεταφραστής μπορεί να επικεντρωθεί στις ακόλουθες πτυχές. Οι κειμενικές συμβάσεις στη γλώσσα-πηγή συχνά εξαρτώνται από την κάθε κουλτούρα και μπορεί να μην αντιστοιχούν σε συμβάσεις στην γλώσσα στόχο (βλ. π.χ. Nielsen 2010). Γλωσσικές δομές που βρίσκονται συχνά στη γλώσσα-πηγή μπορεί να έχουν άμεσα ισοδύναμες δομές στη γλώσσα-στόχο. Ο μεταφραστής ως εκ τούτου, θα πρέπει να καθοδηγείται από ορισμένα πρότυπα της γλωσσικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ισοδυναμίας μεταξύ της γλώσσας που χρησιμοποιείται στο κείμενο-πηγή για την παραγωγή ενός κειμένου-στόχου στη γλώσσα-στόχο. Τα πρότυπα αυτά αντιστοιχούν σε μια ποικιλία από διαφορετικές αρχές που ορίζονται ως διαφορετικές προσεγγίσεις για τη μετάφραση στη θεωρία της μετάφρασης.Κάθε ένα από τα πρότυπα επιβάλλει μια συγκεκριμένη προτεραιότητα μεταξύ των στοιχείων της γλώσσας-πηγής για να διατηρηθούν στην γλώσσα-στόχο. Για παράδειγμα, ακολουθώντας την λειτουργική προσέγγιση,οι μεταφραστές προσπαθήσουν να βρούνε δομές στη γλώσσα-στόχο, με τις ίδιες λειτουργίες όπως στη γλώσσα-πηγή, ώστε να εκτιμάται η λειτουργικότητα ενός αποσπάσματος του κειμένου στην γλώσσα-πηγή περισσότερο, ας πούμε, από τη σημασία των συγκεκριμένων λέξεων στην γλώσσα-πηγή και την σειρά με την οποία αυτές εμφανίζονται εκεί.

Οι διαφορετικές προσεγγίσεις της μετάφρασης δεν πρέπει να συγχέονται με τις διαφορετικές προσεγγίσεις της θεωρία της μετάφρασης. Οι πρώτες είναι τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται από τους μεταφραστές στις συναλλαγές τους, ενώ οι τελευταίες είναι απλά διαφορετικά παραδείγματα που χρησιμοποιούνται στην ανάπτυξη της θεωρίας της μετάφρασης.

Υπάρχει μια σύγχυση ανάμεσα στα ονόματα κάποιων μεταφραστικών προτύπων που χρησιμοποιούνται στη νομική πρακτική. Δεν είναι πολλοί δικηγόροι και δικαστές εξοικειωμένοι με την ορολογία που χρησιμοποιείται στην θεωρία της μετάφρασης, και συχνά ζητούν από τους διερμηνείς και μεταφραστές δικαστηρίων να τους παρέχουν αυτολεξεί μετάφραση. Συχνά κρίνουν αυτόν τον όρο ως ένα σαφές πρότυπο ποιότητας που επιθυμούν στο κείμενο-στόχος. Ωστόσο, συνήθως αυτό δεν σημαίνει να παρέχουν αυτολεξεί μετάφραση με τη σημασία του πρότυπου που περιγράφεται στη μεταφραστική θεωρία, με την οποία δεν είναι εξοικειωμένοι. Η χρήση αυτού του όρου από τους ίδιους βασίζεται σε μια μη ειδική λανθασμένη αντίληψη ότι μια ακριβής μετάφραση επιτυγχάνεται μόνο όταν οι "σωστές" λέξεις της γλώσσας-στόχου είναι υποκατάστατα των αντίστοιχων λέξεων του κειμένου-πηγή. Στην πραγματικότητα, το μόνο που θέλουν είναι να έχουν μια πιστή και άπταιστη μετάφραση του κειμένου-πηγή, χωρίς να έχουν καμία αμφιβολία ότι θα το παρέχει ένας καλός μεταφραστής. Δεν συνειδητοποιούν ότι οι λέξη-προς-λέξη μεταφράσεις, μπορούν να ακουστούν ως απόλυτες ανοησίες στη γλώσσα-στόχο, και συνήθως δεν έχουν ιδέα των διαφορετικών επαγγελματικών προτύπων μετάφρασης. Πολλοί μεταφραστές πιθανόν να επέλεγαν να προσκολλώνται στο πρότυπο που οι ίδιοι βρίσκουν πιο κατάλληλο σε μια δεδομένη κατάσταση, βασισμένοι στην εμπειρία τους αντί να επιχειρήσουν να εκπαιδεύσουν το προσωπικό του δικαστηρίου.

Οι μεταφραστές νομικών κειμένων συχνά συμβουλεύονται λεξικά δικαίου, και κυρίως δίγλωσσα λεξικά δικαίου. Πρέπει όμως να δοθεί μεγάλη προσοχή, καθώς κάποια δίγλωσσα λεξικά δικαίου είναι κακής ποιότητας και η χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη μετάφραση.

Δείτε επίσης

• Μεταφράζοντας το "νόμο" σε άλλες Ευρωπαϊκές γλώσσες
• Μεταφράζοντας για νομική ισοδυναμία

Σχετική βιβλιογραφία

• Garzone, Giuliana (2000). «Legal translation and functionalist approaches: a contradiction in terms?» (PDF). University of Bologna. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Μαρτίου 2006. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2010. 
• Hjort-Pedersen, Mett; Faber, Dorrit (2001). «Lexical ambiguity and legal translation: a discussion». Multilingua 20 (4): 379–392. 
• Nielsen, Sandro (1994). The bilingual LSP dictionary. Principles and practice for legal language. Gunter Narr Verlag. ISBN 978-3-8233-4533-6. 
• Nielsen, Sandro (2010). «Translational Creativity: Translating Genre Conventions in Statutes». Vertimo Studijos 3: 23–35. 
• Šarčević, Susan (2000). «Legal translation and translation theory: a receiver-oriented approach» (PDF). University of Rijeka. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2010. 
• «All New Theories And Concepts About Translation In New Century». 
• Downing, Bruce T.· Bogoslaw, Laurence H. (25 Φεβρουαρίου 2003). «Effective Patient-Provider Communication Across Language Barriers: A Focus on Methods of Translation». Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2010. 
• Elmiger, Daniel (February 2013). «Translating international gender-equality institutional/legal texts: The example of ‘gender’ in Spanish». Gender and Language (Equinox) 7 (1): 75–96. doi:10.1558/genl.v7i1.75. https://dx.doi.org/10.1558/genl.v7i1.75.